जनकपुर, ७ माघ । संघीय संरचना अनुसार जनकपुर अञ्चल अस्पताललाई प्रदेश नम्बर २ को केन्द्रीय अस्पताल बनाउने तयारी भइरहे पनि जिल्ला अस्पताल हुँदा जुन सेवा सुविधा उपलब्ध हुन्थ्यो सो भन्दा बढ्न सकेको छैन । 

०२६ सालमा स्थापना भएको जनकपुर अञ्चल अस्पतालमा सरकारले एक सय शय्याको स्वीकृति दिएको छ भने एक सय शय्या अस्पताल विकास समिति र अस्पतालको निजी स्रोतबाट एक सय शय्या थपिएको छ । सरकारले स्वीकृति दिएको एक सय शय्याको लागि मात्रै बजेट उपलब्ध गराएको र बाँकी दुई सय शय्याको खर्च अस्पतालले नै व्योहोरिरहेको छ । अस्पतालमा आएका बिरामीसँग पुर्जी, ल्याब टेस्ट, शय्या शुल्क लगायतबाट उठेको शुल्कले अस्पतालको खर्च टरिरहेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ । 

दरबन्दी १ सय ४२, कार्यरत ८१
सरकारले अञ्चल स्तरको अस्पतालका लागि भनेर एक सय ४२ जना कर्मचारीको दरबन्दी दिएको छ । तर, जनकपुर अञ्चल अस्पतालमा भने जम्मा ८१ जना मात्रै कार्यरत छन् । जसमध्ये  मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट एक जना, ९औं तहका फिजीसियन २ जना, २ जना सर्जनमध्ये एक, २ जना गाइनोक्लोजिष्ट हुनु पर्नेमा एक, बालरोग विशेषज्ञ २ जनाको दरबन्दी भए पनि एक जना मात्रै कार्यरत छन् । 

यसैगरी २५ जना स्टाफ नर्सको दरबन्दी भए पनि १८ जनामा मात्रै कार्यरत छन् । बिएस्सी नर्स ३ जना हुनुपर्नेमा एक जना, अनमी ५ जनामा एक जना, प्रशासन कर्मचारी ४४ जनामा २५ जना मात्रै रहेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ ।

एक जना पनि छैनन् विशेषज्ञ चिकित्सक
अस्पतालमा ११औँ तहका विशेषज्ञ चिकित्सक फिजिशियन १ जना, गाइनोक्लोजिस्ट १ जना र बालरोग १ जना हुनु पर्नेमा सो पद वर्षौदेखि रिक्त छ । ११औं तहका कन्सल्टेन्ट डाक्टरहरू १३ जनाको दरबन्दी भए पनि १ जना मात्रै छन् । ९औं र १०औं तहका २४ डाक्टर हुनुपर्नेमा ६ जना मात्रै छन् । प्याथोलोजीमा १, रेडियोलोजीमा १, डर्माटोलोजीमा १, नाक–कान–घाँटीमा १, एनेस्थेसियामा १ र मानसिकमा १, डेन्टलमा एक जना हुनुपर्नेमा सो पदहरू पनि रिक्त छन् । ११ जना मेडिकल अफिसरको दरबन्दी भए पनि २ जना मात्रै छन् । 

अस्पताल विकास समितिले नियुक्ति गर्नु पर्ने पद पनि वर्षैदेखि रिक्त रहदै आएको छ । समितिले १ सय ४९ जना कर्मचारी नियुक्त गर्नु पर्ने भए पनि हालसम्म जम्मा १ एक सय २५ जना मात्रै नियुक्त गरेको छ । जसमा मेडिकल अफिसर १२ सहित अन्य कर्मचारी छन् ।

अस्पतालमा विशेषज्ञ डाक्टर नहुँदा कन्सल्टेन्ट डाक्टर र २ जना मेडिकल अफिसरको भरमा अस्पतालको सेवा सञ्चालन भइरहेको एक डाक्टरले बताए । उनले भने, ‘अस्पताल विकास समितिमा राजनीतिक नियुक्तिबाट कर्मचारी राखिने हुँदा पनि सरकार परिवर्तनसँगै कर्मचारी पनि परिवर्तन हुने गरेका छन् । जसले अस्पताल सञ्चालनमै समस्या भइरहेको छ ।’

सरकारले बेवास्ता गर्यो: यादव
हाम्रो डक्टरसँगको कुराकानीमा जनकपुर अञ्चल अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा. रामपरीक्षण यादवले सरकारले वास्ता नगर्दा अस्पतालको अवस्था जर्जर बनेको बताए । उनले भने, ‘जति स्वास्थ्यमन्त्री आउँछन् कुरा मात्रै गर्छन् । तर, उनीहरूको आश्वासन कार्यान्वयनमा कहिल्यै आएन ।’ ४८ वर्षअघि जिल्ला अस्पतालको रुपमा स्थापना भएको यो अस्पताल अञ्चल अस्पतालमा स्तरोन्नती भइसक्दा पनि जिल्ला अस्पताल भन्दा फरक नभएको उनको गुनासो छ । अञ्चल अस्पतालले ८ जिल्लाको प्रतिनिधित्व गर्ने गरे पनि गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्न असक्षम भएको उनले बताए । उनले भने ‘कर्मचारी नै नभएपछि कसरी सेवा दिन सकिन्छ ।’ 

प्रदेश नम्बर २ मा कर्मचारी जान मान्दैनन्: मन्त्रालय
यता, स्वास्थ्य मन्त्रालयले भने राज्य पुर्नसंरचनापछि कर्मचारी व्यवस्थापनको काम जारी रहेको जनाएको छ । मन्त्रालयका कर्मचारी प्रशासन प्रमुख डा. बाबुराम खनालका अनुसार जनकपुर अञ्चल अस्पतालसहित सबै स्थानमा कर्मचारी पठाउने तयारी भइरहेको छ । तर प्रदेश नम्बर २ कर्मचारीको रोजाइमा नपर्दा समस्या भएको बताए । 

उनले देश संघीयतामा जानु भन्दा पहिले पनि जनकपुर मात्रै नभई तराईका अन्य जिल्लामा पनि कर्मचारी पठाउन समस्या भएको बताए । डा. खनालका अनुसार कुनै पनि संस्थामा सतप्रतिशत कर्मचारी दरबन्दी पुरा गर्न सकिँदैन । किनकी कर्मचारी नियुक्त गरिए पनि अध्ययन बिदा बस्ने, नर्सको हकमा पनि लोक सेवाले माग सिफारिस नगर्दा समस्या हुने गरेको छ ।

तराईका जिल्लामा कर्मचारीमाथि दुव्र्यवहार हुने, कर्मचारीको बासको राम्रो व्यवस्था नहुने लगायत कारणले कर्मचारी जान नसकेको उनले बताए । साथै कर्मचारीको सुरक्षाको जिम्मेवारी अस्पताल प्रशासन र विका समितिले नलिदा समस्या भएको उनको भनाइ छ । 

जनकपुर अञ्चल अस्पताल विकास समितिका अध्यक्ष डा. बलराम मिश्रले पनि केही कमीकमजोरी रहेको स्विकारे । अस्पतालको पूर्वाधार राम्रो नहुनु, सरकारले बजेट कटौती गर्नु र राम्रा कर्मचारी व्यवस्थापन गर्न ससकेको उनले बताए । 

Hamro Doctor