तेस्रो विश्वमा क्यान्सरबाट मृत्यु हुनेहरूको संख्या केही वर्षयता तिव्र गतिमा बढिरहेको विभिन्न अध्ययनहरूले देखाइरहेका छन् । यी क्षेत्रको बसोबास, जीवनशैली र अस्वस्थकर खानपिनका कारण क्यान्सर रोगीको संख्या पनि बढ्दो छ । साथै क्यान्सरले कुनै निश्चित उमेर समूहलाई मात्रै पीडित बनाउँछ भन्ने पनि छैन । जुनसुकै अंगमा र जुनसुकै उमेरका मानिसलाई क्यान्सर हुनसक्छ ।
तेस्रो विश्वका अन्य मुलुकजस्तै नेपाल पनि यो समस्याबाट अछुतो छैन् । नेपालमा सन्दर्भमा हेर्ने हो भने आमाशयको क्यान्सरले पछिल्लो समय धेरैलाई पीडित बनाइरहेको छ । आमाशयको क्यान्सर के हो, किन हुन्छ र यसबाट कसरी बच्ने ? भनेर ग्यास्ट्रो सर्जन प्रशनवीर कंशाकारसँग प्रश्न गरिएको थियो । जानौ डा. कंशाकारको जवाफ :-

आमाशयलाई पेट भनेर पनि बुझ्ने गरिन्छ । आमाशय शरीरको महत्वपूर्ण अंग हो । खानानलीको अन्तिम विन्दु र सानो आन्द्रा सुरु हुनु अघिको भाग जहाँ खाएको खाना भण्डार हुन्छ त्यसलाई आमाशय भनिन्छ । आमाशयका कोषिकाहरूको अनियन्त्रित वृद्धि नै आमाशयको क्यान्सर हो । 

आमाशयको क्यान्सरको कारण 

आमाशयको क्यान्सर हुने कुनै निश्चित कारण छैन् । धेरै कारणले हुन सक्छ । केही वर्ष अघिसम्म ४५–५० वर्ष उमेर पुरा गरेका मानिसलाई बढी मात्रामा क्यान्सर हुन्छ भन्ने थियो । तर, अहिले कम उमेरका व्यक्तिमा समेत क्यान्सर देखिने क्रम बढ्दो छ । आमाशयको क्यान्सर हुने मुख्य कारण निम्न हुन्  ।

• लामो समय ग्यास्ट्राइटिस गराउने किटाणुको संक्रमण हुनु । 
• धुम्रपान । 
• आगोमा पोलेको खाना धेरै खानु । 
• अस्वस्थ खानपान ।
• वंशाणुगत गुण ।

लक्षण :

समग्र क्यान्सरलाई चार चरणमा विभाजन गरेर हेर्न गरिन्छ । यो पहिलो चरणमै क्यान्सर भएको पत्ता लागेर उपचार गरे पूर्ण निको पार्न सकिन्छ । तर, तेस्रो, चौथो स्टेजमा पुग्यो भने निको हुन गाह्रो हुन्छ । आमाशयको क्यान्सर हुँदा सुरुवाती चरण वा पहिलो चरणमा कुनै लक्षण नदेखिन पनि सक्छ । यद्यपि, यसका लक्षणहरू निम्न हुन्छ । 

• ग्यास्ट्रिकको जस्तैं समस्या हुन्छ ।
• पेट दुख्ने ।
• पेट ढुस्स हुने ।
• औषधि खाँदा पनि पेटको दुखाई कम नहुने । 
• खाना रुची नहुने ।
• दुब्लाउदै जाने ।
• दिसामा रगत देखिने ।
• पेट फुल्ने हुन्छ ।
• जीउ आलस्य हुने ।

जोगिने उपाय:

आमाशयको क्यान्सर हुँदा धेरै लक्षण ग्यास्ट्रिककै जस्तो हुने हुँदा यो निकै क्रोनिक भएपछि मात्रै उपचार गराउने धेरैको बानी छ । यो क्यान्सर लाग्न नदिन यस्ता सावधानी अपनाउनु पर्छ । 

•  ग्यास्ट्राइटिस् भएमा उपचार गराइहाल्ने । 
• पोलेको, रातो, धेरै बोसोयुक्त मासु नखाने ।
• धुम्रपान तथा मध्यपान नगर्ने ।
• बढी मसलादार, चिल्लो पिरो खाना नखाने ।
• ढुसी परेको, बासी खाना नखाने ।
• जंग फुडहरूको सेवन नगर्ने ।
• तनावमुक्त रहने । 
• नियमित व्यायम गर्ने ।
• वंशमा कसैलाई क्यान्सर भए बेला बेलामा स्वास्थ परीक्षण गराउने ।
• कुनै पनि लक्षणको संका लागेमा तुरुन्त चिकित्सककोमा परीक्षण गराउने ।

भिडियो हेर्नुहोस् :

Hamro Doctor